Overslaan en naar de inhoud gaan

Onverwachte ontdekking bij DNA-onderzoek (nevenbevinding)

Heeft een arts DNA-onderzoek laten doen? Soms wordt in het laboratorium toevallig een andere afwijking in het DNA gevonden waar ze niet naar op zoek waren. Die afwijking is niet de oorzaak van de klachten. Maar bijvoorbeeld een aanleg voor een andere ziekte. Dat noemen we een nevenbevinding. Meestal is de kans op nevenbevindingen klein.

Gevolgen nevenbevindingen

Als er een nevenbevinding gevonden wordt, dan kan het bijvoorbeeld gaan om een erfelijke aanleg voor kanker, een hartaandoening of een andere ziekte (of aandoening). Die nevenbevinding kan gevolgen hebben voor familieleden. Want zij kunnen die aanleg dan ook hebben. Soms wordt er iets gevonden wat voor jou (of je kind) geen gevolgen heeft, maar misschien wel voor de gezondheid van je toekomstige (klein-)kinderen.

Gaat het om een ziekte die behandeld of voorkomen kan worden? Dan kan het goed zijn dat je dat op tijd weet. Maar als er niets aan te doen is, wil je het misschien liever niet weten.

Niet alle afwijkingen worden gezien

Nevenbevindingen worden toevallig gevonden. In Nederland gaan artsen er niet speciaal naar op zoek. Hoor je niets over nevenbevindingen? Dan betekent dat dus niet altijd dat er geen afwijkingen (of varianten) in het DNA zitten. Het kan zijn dat een afwijking in een bepaald gen niet is gezien met het DNA-onderzoek.

Wel of geen nevenbevindingen weten?

Als er DNA-onderzoek bij jou of je kind wordt gedaan, dan bespreekt de klinisch geneticus met je hoe groot de kans op nevenbevindingen is. Je kunt jezelf vooraf afvragen wat je wel en niet wilt weten over je eigen DNA of over het DNA van je kind. Je kunt hierover praten met je klinisch geneticus. Als je helemaal geen nevenbevindingen wilt weten, kun je er soms voor kiezen alleen een aantal genen te laten onderzoeken (‘genpakket’) in plaats van een WES-onderzoek te laten doen. Op DNA-onderzoek voor een diagnose vind je meer informatie over de verschillende soorten onderzoek. 

Op het plaatje hieronder kun je zien dat de kans op nevenbevindingen klein is: bij gemiddeld één op de 100 mensen wordt er een nevenbevinding gevonden.

Lees ook de interviews met Femke en Sarah.

Heb je een vraag? erfolijnaterfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.

Update-datum: 21 oktober 2025

Kans op nevenbevinding